Berekeningsmethode cijfers Valipac en Fost Plus
Bij de jaarresultaten van Fost Plus en Valipac valt op dat er twee berekeningsmethoden zijn.
Voor de recyclage in tonnen en percenten en de nuttige toepassing, zijn er aparte kolommen met verschillende cijfers. Er wordt een ‘oude’ en een ‘nieuwe’ berekeningsmethode vermeld.
Sinds het aangiftejaar 2020 ligt een wijziging van de berekeningsmethode voor de Europese recyclagedoelstellingen aan de oorsprong van deze dubbele cijfers. Dit zijn de recyclagecijfers die België en de andere Europese lidstaten moeten halen. Het is belangrijk dat deze cijfers door alle landen van Europa op dezelfde manier berekend worden.
Globale resultaten van België
De globale resultaten van België worden berekend volgens een Europese berekeningsmethode. Deze werd vanaf 2020 volledig vernieuwd. De oude Europese berekeningsmethode gold tot en met (de cijfers van) 2019. De nieuwe Europese berekeningsmethode geldt vanaf (de cijfers voor) 2020.
Voor de berekening van de globale Belgische cijfers werd en wordt, zonder enige aanpassing, uitsluitend de geldende Europese berekeningswijze gebruikt. U vindt deze cijfers verder in dit hoofdstuk (punt 5.4).
Resultaten van Fost Plus en Valipac
De berekeningsmethode voor de Europese recyclagedoelstellingen is dus vanaf 2020 veranderd. De IVC heeft ervoor gekozen om vanaf 2020 ook de interne Belgische berekeningsmethode van de resultaten van de erkende organismen Fost Plus en Valipac aan te passen aan een aantal principes uit de nieuwe Europese berekeningsmethode voor de Europese recyclagedoelstellingen. Dit is de zogenaamde ‘nieuwe’ berekeningsmethode van de resultaten van Fost Plus en Valipac.
Hoe moet u die ‘oude’ en ‘nieuwe’ berekeningsmethodes begrijpen?
De oude is vrijwel dezelfde als vroeger (tot en met 2019), maar omvat toch al een paar aanpassingen aan de nieuwe Europese berekeningsmethode voor de resultaten van de Lidstaten. De nieuwe methode is zo veel als mogelijk aangepast aan de principes van de nieuwe Europese berekeningsmethode. In de toekomst zal alleen deze laatste blijven bestaan. Om de historische evolutie van de cijfers te laten zien, worden de ‘oude’ en ‘nieuwe’ cijfers voorlopig nog allebei getoond.
Wat is er concreet veranderd in de ‘nieuwe’ berekeningsmethode voor de resultaten van de erkende organismen?
Er worden, conform de Europese berekeningsmethode, correcties op tonnages (productresten, vochttoename in papier/karton…) doorgevoerd. Voor een deel van de resultaten van Valipac zijn deze correcties niet nodig omdat er met ‘leeggewichten’ geteld wordt.
Voor metalen, gerecupereerd uit schroot, wordt een nieuwe Europese formule toegepast. Die is strenger dan de oude formule, die trouwens vergelijkbaar was met die van de buurlanden. De nieuwe Europese formule wordt overigens ook in de ‘oude’ berekeningsmethode voor de resultaten van de Erkende Organismen toegepast.
Drankkartons worden in materialen opgesplitst. Metalen zijn nu opgedeeld in ferrometalen en aluminium.
Verder voorziet de Europese berekeningsmethode een nieuw meet- en rekenpunt, maar dit heeft vrij weinig impact op de Belgische cijfers: sorteerresidu’s werden nooit meegeteld bij de resultaten en de uitgesorteerde stromen hebben een grote zuiverheid, waardoor ze niet meer verder moeten uitgesorteerd worden bij de recycleurs.
Verschillende doelstellingen
De aparte berekeningsmethodes (enerzijds voor de resultaten van de erkende organismen Fost Plus en Valipac en anderzijds voor de globale Belgische resultaten) zullen altijd blijven bestaan, want ze hebben elk verschillende doelstellingen.
- De berekeningsmethode voor de resultaten van de erkende organismen presenteert de resultaten in het kader van de terugnameplicht. Deze geldt dus alleen voor de leden van de erkende organismen. De terugnameplicht slaat alleen op eenmalige verpakkingen; de resultaten betreffen dus enkel die verpakkingen.
- De berekeningsmethode voor de globale Belgische markt betreft alle verpakkingen die hier op de markt komen. Dat wil zeggen: de som van de verpakkingsverantwoordelijke leden van Fost plus en Valipac en van de individuele verpakkingsverantwoordelijken, maar ook de verpakkingen die op de Belgische markt gebracht worden door verpakkingsverantwoordelijken die vrijgesteld zijn van de terugnameplicht (minder dan 300 kg per jaar), door freeriders, met inbegrip van onderrapportage, en door private personen (netto parallelle import). Daarenboven gaat het niet enkel om de eenmalige verpakkingen, maar ook om de nieuw op de markt gebrachte herbruikbare verpakkingen.
5.1 De resultaten 2021 van Fost Plus
Grijs gearceerde velden zijn enkel informatief.
De niet-geplafonneerde cijfers staan schuin en tussen vierkante haakjes.
De doelstellingen bedragen 80 % voor recyclage en 90 % voor totale nuttige toepassing.
5.2 De resultaten 2021 van Valipac
De niet-geplafonneerde cijfers staan schuin en tussen vierkante haakjes.
De doelstellingen bedragen 80 % voor recyclage en 85 % voor totale nuttige toepassing.
5.3 De resultaten van de individuele verpakkingsverantwoordelijken in 2021
Voor het aangiftejaar 2021 hebben in totaal 81 bedrijven meegedeeld zelf aan de terugnameplicht te voldoen.
De cijfers in deze tabel werden gecorrigeerd op basis van de principes van de nieuwe Europese berekeningsmethode.
5.4 De globale resultaten 2021 – Belgische recyclagecijfers
Door de specifieke berekeningswijze van de Europese cijfers zijn de globale Belgische resultaten niet te vergelijken met de resultaten van de erkende organismen en de individuele verpakkingsverantwoordelijken. De cijfers die België moet rapporteren aan Eurostat (de Europese Commissie) zijn niet louter de som van de eenmalige verpakkingen die op de markt gebracht en gerecycleerd worden door de erkende organismen en de individuele verpakkingsverantwoordelijken. De cijfers houden ook rekening met freeriders, parallelle import (import door particulieren) en dergelijke. Daarenboven worden ook de voor de eerste keer op de markt gebrachte en de uit omloop genomen herbruikbare verpakkingen toegevoegd.
De nieuwe Europese berekeningsmethode werd integraal toegepast.
5.5 De inzameling van huishoudelijk verpakkingsafval
5.5.1 Evolutie van het inzamelresultaat per materiaal, in België en per gewest (in kg/inwoner)
5.5.2 Evolutie van de inzamelkost per materiaal, in België en per gewest (in EUR/ton)
5.5.3 Per fractie, aandeel van de inzamelmethode in het inzamelresultaat in 2022
Aandeel in de kosten
5.5.4 Per fractie, aandeel van de inzamelmethode in de inzamelkosten in 2022
Aandeel in de kosten
5.5.5 Per materiaal, inzameling van drankverpakkingen in 2021
(1) Geplafonneerd tot de totale hoeveelheid die door de leden op de markt werd gebracht.
(2) Percentage waarbij geen rekening wordt gehouden met metalen verpakkingen die afkomstig zijn uit het schroot van de afvalverwerkingsinstallaties.
5.6 De referentiekosten voor 2022 en 2023
De IVC heeft de referentiekosten voor het jaar 2022 als volgt bepaald:
De IVC heeft de referentiekosten voor het jaar 2023 als volgt bepaald:
Voor een gedetailleerd overzicht van deze referentiekosten en voor meer informatie over de berekeningsmethode, verwijzen we graag naar de technische fiche op www.ivcie.be.
5.7 De referentiewaarden van 2022
(voorlopige cijfers, zoals gerapporteerd door Fost Plus)
5.8 Evolutie van de recyclage in België
(1) In hoofdstuk 5.4 van ons Activiteitenverslag 2020 was het cijfer voor de ’totale recyclage’ voor het jaar 2019 verkeerd berekend. In deze grafiek wordt het correcte percentage weergegeven.
(2) De recyclagecijfers voor het aangiftejaar 2020 zijn gedaald door de nieuwe Europese berekeningsmethode voor de recyclage en door de verbeterde inschatting van de totale Belgische markt. De percentages vanaf 2020 zijn dan ook slechts beperkt vergelijkbaar met de percentages van de voorgaande jaren. De daling van de recyclagepercentages voor plastic wordt deels gecompenseerd door, voor wat betreft de huishoudelijke plastic verpakkingen, de invoering van de nieuwe blauwe zak (alle plastic verpakkingen in plaats van enkel de flessen en flacons) en door, voor wat betreft de bedrijfsmatige plastic verpakkingen, de verbeterde verificatie van de recyclage buiten de EU.
(3) Vanaf het aangiftejaar 2020 wordt de stroom metalen (totaal) opgesplitst in enerzijds een fractie ferrometalen en anderzijds een fractie aluminium.
(4) Vanaf het aangiftejaar 2020 worden in de rapportage aan Europa de drankkartons opgesplitst in 2 fracties, waarvoor de recyclage apart moet worden aangetoond: papier/karton (toegevoegd aan het totale papier/karton) en PolyAl (toegevoegd aan het totale plastic). In deze grafiek worden de stromen papier/karton en plastic evenwel exclusief de drankkartons weergegeven om de vergelijking met de historische cijfers toe te laten, en worden de drankkartons, zoals in de voorgaande jaren, als een apart materiaal weergegeven. Voor 2020 is er een scherpe daling omdat de PolyAl-fractie in 2020 niet gerecycleerd werd. Voor 2021 is er opnieuw een toename omdat een deel van de PolyAl-fractie gerecycleerd werd.
